ชื่ออังกฤษ            Guava

ชื่อวิทยาศาสตร์    Psidium guajava Linn.

ชื่ออื่นๆ                 จุ่มโป่ , ชมพู่ , มะก้วย , มะกา , มะจีน , ยะมูบุเตบันยา , ยะริง , ยาม , มะแกว , มะปู่่น , มะมั่น , มะก้วยกา , บักสีดา , ยามู , ละปวด

 

ลักษณะพืช

ฝรั่งเป็นไม่ยืนต้นขนาดเล็ก ลำต้นกลมแข็งแรง สูงได้ถึง 15 เมตร แตกกิ่งก้านทรงพุ่ม มักแผ่กิ่งก้านกลมออกด้านข้างมากกว่าจะชูขึ้นข้างบนแต่กิ่งอ่อนจะเป็นสี่เหลี่ยม ใบเดี่ยวสีเขียวออกคู่ตรงกันข้าม ปลายและโคนใบมน หรือปลายมีติ่งแหลม ผิวใบสาก เส้นกลางใบใหญ่และแข็ง ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย

ออกดอกเป็นช่อสีขาวที่ง่ามใบและปลายกิ่ง หรือออกดอกเดี่ยว กลีบเลี้ยง 4 – 5 กลีบ สีเขียวขนาดไม่เท่ากัน กลีบดอก 5 กลีบ สีขาวรูปขอบขนานมีเกสรตัวผู้เป็นฝอยอยู่มากมาย ผลดิบมีสีเขียวเข้ม เมื่อแก่ขึ้นสีเขียวจะจางลง และเมื่อสุกจะกลายเป็นสีออกเหลือง เนื้อในสีขาว มีเมล็ดแข็งกลมเล็กจำนวนมาก

 

การปลูก

ตอนกิ่งหรืเพาะเมล็ด หรือทาบกิ่ง ปลูกลงในหลุมที่เตรียมไว้กว้างและยาว 1 เมตร หลุมลึก 50 เชนติเมตร มีปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกคลุมเคล้ากับดินก้นหลุม เอาดินกลบแล้วรดน้ำให้ชุ่มวันละ 2 ครั้ง จนต้นฝรั่งแข็งแรงดี ต้นฝรั่งชอบดินร่วนปนทราย มีอาหารอุดมสมบูรณ์ และน้ำไม่ขัง ออกดอกผลที่อายุประมาณ 1 – 2 ปี ควรพรวนดิน กำจัดวัชพืชและให้ปุ๋ยเป็นระยะ ฝรั่งมีดอกผลทั้งปี โดยออกผลมากช่วงฤดูฝน ในขณะติดผลใหญ่เท่าลูกมะนาวควรหาถุงพลาสติกมาห่อผลเพื่อไม่ให้แมลงงวันทองมาเจาะ หากใม่ห่อก็ต้องฉีดยาฆ่าแมลงการห่อจะทำให้ผลขาวนวนน่ากินด้วย

 

ส่วนที่นำมาเป็นยา  ใบ และ ผลดิบ มีรสฝาด ใช้แก้ท้องร่วง ดับกลิ่นปาก

 

การใช้ฝรั่งแก้ท้องร่วง

1. นำฝรั่งมาล้างน้ำให้สะอาด ประมาณ 10 – 15 ใบ แล้วโขลกพอแหลก ใส่น้ำ 1 แก้วใหญ่ นำไปต้มใส่เกลือพอมีรสกร่อย พอเดือดยกลง นำมาดื่มแทนชาได้ผลดี อย่าดื่มมากจะทำให้ท้องผูก

2. นำผลฝรั่งอ่อนๆ มาฝานเอาแต่เปลือกกับเนื้อเท้านั้น ส่วนเมล็ดทิ้งไป ใส่เกลือเล็กน้อย แล้วเคี้ยวกิน หรือจะเอาต้มกับน้ำสะอาด เอาน้ำี่ได้มาดื่ม

3. ยอดอ่อนๆ ปิ้งให้เหลืองกรอบ ต้มกับน้ำ ดื่มแก้ท้องร่วง

 

การใช้ฝรั่งดับกลิ่นปาก กลิ่นบุหรี่่ กลิ่นสุรา

เคี้ยวยอดฝรั่งอ่อนๆ ในปากสักครู่ จึงคายทิ้ง เป่าลมในปากใส่อุ้งมือที่อังไว้ข้างหน้าปาก จะทำให้รู้ได้ว่ากลิ่นปากหมดไปหรือยัง ถ้ายังให้เอายอดอ่อนอันใหม่มาเคี้ยว จนกว่ากลิ่นในปากจะหมดไป

 

ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์

สารเคมี  ใบฝรั่งมีน้ำมันหอมระเหยด้วย ซึ่งประกอบด้วย caryophyllene , cineol นอกจากนั้นยังมี tannin , sesquiterpenoids และ triterpenoid compounds

ผลฝรั่งมีน้ำมัน fixed oil 6% น้ำมันหอมระเหย volatile oil 0.365% สารฝาดสมาน tannin 8 – 15% , beta – sitosterol และ quercetin

1. ใบฝรั่งมีฤทธิ์ลดการบีบตัวของลำไส้ สารสกัดจากใบด้วยแอลกอฮอล์มีฤทธิ์ลดการบีบตัวลำไส้เล็กของหนู จึงลดอาการท้องเสีย สารสำคัญในการออกฤทธิ์แก้ท้องเสีย คือ quercetin และ quercetin – 3arabinoside ลดการบีบตัวของลำไส้ โดยยับยั้ง acetylcholine จึงทำให้หยุดถ่าย

 

2. ใบมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียสาเหตุของท้องเสีย สารสกัดจากใบฝรั่ง ด้วยน้ำ สามารถต้านเชื้อบิดไม่มีตัว Shigella dysentriae การทดลองใช้รักษาอาการท้องเสีย มีรายงานการรักษาโดยใช้แคปซูลใบฝรั่งแห้งบดเป็นผงกับคนไข้อุจจระร่วง 122 คน ชาย 64 หญิง 58 คน โดยกิน 2 แคปซูง แคปซูลละ 250 มิลลิกรัม ทุก 3 ชั่วโมง 3 วัน พบว่าได้ผลดีกว่ายาปฎิชีวนะ tetracycline และไม่พบอาการข้างเคียง

 

3. ผลอ่อนมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียสาเหตุท้องเสีย โดยการทดลองกับเชื้อโรคไทฟอยด์ ได้ผลระงับท้องเสียอย่างดี ในผลฝรั่งอ่อนยังมีสาร tannin มีฤทธิ์ฝาดสมาน ใช้แก้อาการท้องเสีย